Δευτέρα 21 Απριλίου 2008

Φροντίδες για ένα καλό αμπέλι

Όποιος αμπέλι φύτεψε,φύτεψε και μπελάδες
γιατί το νόστιμο κρασί,φέρνει πολλές ζαλάδες.
Εσύ το πίνεις για καλό κι αυτό σε πάει στον τοίχο,
άμα σ'αρέσει και ν' ακούς της κάνουλας τον ήχο.
Έτσι άρχιζε ο συγχωρεμένος μπάρμπα Γιάννης την κουβέντα του,οσάκις τον ρωτούσαν να δώσει κάποια συμβουλή σχετική με το αμπέλι ή την κληματαριά.Ήταν ο καλύτερος αμπελουργός του χωριού μας.Πολύ καλός στη θεωρία ,αλλά εξίσου καλός και στην πράξη.
Διάβαζε πολλά βιβλία και του άρεσε ν' αντιπαρατίθεται με τους γραμματιζούμενους,΄
κυρίως με γεωπόνους και οινολόγους,βάζοντας στο τραπέζι της κουβέντας τις εμπειρίες του ,κόντρα στις θεωρίες των ειδικών.Κι αν καμιά φορά τους έφερνε σε δύσκολη θέση,έλε
γε με ικανοποίηση,πρώτη είναι η εμπειρία και δεύτερη η θεωρία.
Θυμάμαι,μεταξύ των άλλων,που έλεγε να προσέχετε το μούστο όσο διαρκεί η ζύμωση
(βράσιμο) από το μάτιασμα.Ο μούστος είναι ζωντανός οργανισμός ,γι'αυτό ματιάζεται.Να
ρίχνετε πάντα προτού κλείσετε το βαρέλι,λίγες σταγόνες αγιασμό.
Έχω κρατήσει πάρα πολλά απ'αυτά που είχα ακούσει από τις πάμπολλες συζητήσεις που έκενα μαζί του.Αρκετά απ'αυτά που γράφω παρακάτω είναι δικές του εμπειρίες και
συμβουλές.
ΦΙΛΕ ,ΜΕΡΑΚΛΗ ,ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΗ ΑΓΡΟΤΗ
Πρόλαβε τις ζημιές στο αμπέλι ή στην κληματαριά σου,κάνοντας τους απαραίτητους ψεκα-
σμούς τ ό τ ε π ο υ π ρ έ π ε ι,για να εξασφαλίσεις το δικό σου κρασάκι,το κρασάκι των κόπων σου και όχι το κρασωμένο νεράκι του εμπορίου.
Σου παραθέτω τις προσωπικές μου εμπειρίς,αλλά κι αυτές που έχω ακούσει από μερα-
κλήδες αμπελουργούς του χωριού μου.Σου περιγράφω τα διάφορα βλαστικά στάδια του αμπελιού για να σε διευκολύνω να μάθεις π ό τ ε πρέπει να ψεκάσεις και ποιο εχθρό ή
ασθένεια θα καταπολεμήσεις.Πρώτα στάδια,είναι τα στάδια που οι κληματίδες έχουν κλαδευτεί,αλλά τα μάτια δεν έχουν φουσκώσει.Στα στάδια αυτά ψέκασε τις κλαδεμένες κληματίδες,όλο τον κορμό και το χώμα μέχρι μια πιθαμή περίπου γύρω από τη ρίζα για
να σ κ ο τ ώ σ ε ι ς την κάμπια αγρότιδα που τρώει τα μάτια και τυφλώνει το κλήμα.
Άν θέλεις να αποφύγεις το ράντισμα,μπορείς να χρησιμοποιήσεις πίτουρα δηλητηρια-
σμένα με θειοντάν 50% σε αναλογία 100 γραμ. για ένα κιλό νερό.Επειδή η κάμπια αυτή κρύβεται την ημέρα στο χώμα και την νύχτα ανεβαίνει στο κλήμα και κάνει τη ζημιά,ρίχνεις κατά το ηλιοβασίλεμα ένα απλόχερο από τα δηλητηριασμένα πίτουρα γύρω στη ρίζα κάθε κλήματος.
Το δεύτερο στάδιο,όταν φανούν τα νεαρά σταφυλάκια και οι βλαστοί έχουν αποκτήσει γύρω στους 10 πόντους μήκος.Στο στάδιο αυτό γίνεται το πρώτο χέρι ψεκασμού
με Οξυχλωριούχο χαλκό,Αντρακόλ ή Χαλκοζινέπ σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες που αναγρά-
φονται στις ετικέτες.Ο ψεκασμός αυτός γίνεται για τον π ε ρ ο ν ό σ π ο ρ ο.
Το τρίτο στάδιο είναι κι αυτό επικίνδυνο για τον περονόσπορο.Είναι το στάδιο προ της ανθίσεως(στο μούρο).Πρέπει να ψεκάσεις με τα ίδια,όπως παραπάνω φάρμακα και στις ίδιες αναλογίες.Μπορείς να προσθέσεις και μια κουταλιά της σούπας δηλητήριο στο στάδιο αυτό για να πιάσεις και την ευδεμίδα.
Τέταρτο είναι το στάδιο αμέσως μετά το δέσιμο των ρωγών.Επικίνδυνο κι αυτό για τον περονόσπορο.Ψέκασε με τα ίδια φάρμακα,όπως παραπάνω.Σημείωσε λοιπόν,ότι τα βλαστικά αυτά στάδια,δηλαδή ,δεύτερο,τρίτο και τέταρτο είναι τα πλέον επικίνδυνα για τον περονόσπορο.,γι'αυτό και οι τρεις ψεκασμοί των τριών αυτών σταδίων,λέγονται ψεκασμοί ασφαλείας.Βέβαια δε χρειάζεται καν συζήτηση,ότι αν τυχόν βρέξει και αμέσως
μετά τη βροχή πιάσει ζέστη,θα πρέπει οπωσδήποτε να γίνει άλλος ψεκασμός,γιατί ένας
τέτοιος καιρός (βροχή - ζέστη) είναι <<πυρ έξ ουρανού>>,δηλαδή σκέτος περονόσποπος
για τα αμπέλια,αλλά και για όλα τα κηπευτικά.Αυτά για τον περονόσπορο.
Όταν το αμπέλι είναι πάνω στην άνθιση κινδυνεύει από θειαφαρρώστια.Είναι οπωσδή-
ποτε ανάγκη να γίνει θειάφισμα.Το θειάφι πρέπει να πέσει σε λεπτό στρώμα (άχνη) πάνω
στα ανθισμένα σταφυλάκια και σ'όλη την κληματίδα.Στο θειάφι μπορούμε να ανακατέψουμε
σκόνη ΣΕΒΙΝ για να σκοτώσουμε την ευδεμίδα που κάνει μεγάλη ζημιά κατά την άνθιση.
Το τελευταίο στάδιο είναι το γυάλισμα των ρωγών και η έναρξη της ωρίμανσης.Στο
στάδιο αυτό γίνεται ζημιά στα σταφύλια από τρεις αιτίες:1)Την θειαφαρρώστια,το γνωστό
σε όλους στάχτωμα των σταφυλιών.2)Την Β ο τ ρ ύ τ ι δ α ,δηλαδή τη σαπίλα (απ' αυτήν παθαίνουν νίλα οι κρεβατίνες των σπιτιών κυρίως,αλλά και τα αμπέλια) και 3)Την Ε υ δ ε μ ί δ α,δηλαδή τη μικρή κάμπια που τρυπάει τις ρώγες ,με αποτέλεσμα να
προσβάλει ευκολότερα και σε έντονο βαθμό η βοτρύτιδα,η γνωστή σαπίλα.
Στο επικίνδυνο,λοιπόν,αυτό στάδιο που και αν γλίτωσες τα σταφύλια σου από τον περονόσπορο και την θειαφαρρώστια, τα χάνεις πάνω στο έτοιμο από τη σαπίλα.Θα πρέπει να το πάρεις απόφαση, ότι θα κάνεις σωστή δουλειά,δηλαδή θα ψεκάζεις
επιμελημένα 2,3 και 4 ακόμη χέρια από το στάδιο μόλις γίνουν οι ρώγες σαν χονδρός αρακάς,μέχρι την ωρίνανση των σταφυλιών.
Π Ρ Ο Σ Ο Χ Η , τα φάρμακα που θα χρησιμοποιήσεις όταν είσαι κοντά στην ωρίμανση των σταφυλιών, να έχουν μικρή υπολειμματική δράση (ολιγοήμερη).Γι' αυτό θα συμβουλεύεσαι άρμόδιο γεωπόνο.
Τις οδηγίες αυτές τις αφιερώνω ,στην αγαπητή μου κουμπάρα Μ Ε Ρ Ο Π Η , για να
μάθει να περιποιείται την κρεβατίνα του σπιτιού της,που τόσο πολύ την αγαπάει.

Φροντίδες απαραίτητες για ένα καλό αμπέλι

Ό

Δευτέρα 7 Απριλίου 2008

Καταπολέμηση εχθρών της ελιάς

ΠΥΡΗΝΟΤΡΗΤΗΣ
Τον Πυρηνοτρήτη τον καταπολεμούμε στην ανθόβιο γενεά,όταν έχουμε λιγοστή
ανθοφορία, 40 με 50%, με ένα οποιοδήποτε οργανοφωσφορικό,΄στο στάδιο που τα άνθη
έχουν χονδρύνει και ξεχωρίζουν μεταξύ τους παίρνοντας ένα ασπριδερό χρώμα,ένα δε
ποσοστό περίπου 10 - 15% έχει ανοίξει και φαίνεται μέσα ο κιτρινος ύπερος,απλά λέγεται κρόκιασμα,Επαναλαμβάνουμε την καταπολέμηση όταν ο καρπός έχει χονδρύνει στο μέγεθος μαύρου πιπεριού.
ΠΡΟΣΟΧΗ στο ποσοστό ανθοφορίας.Αν έχουμε ανθοφορία πάνω από 50% και επιτύχου-
με την καταπολέμηση στο στάδιο που προαναφέραμε θα έχουμε καθολική καρπόδεση με
αποτέλεσμα πολύ καρπό ,χαμηλής ποιότητας και με κίνδυνο να αδυνατίσουμε το δέντρο,
να το κουράσουμε και να χρειαστούμε ιδιαίτερες φροντίδες ,ίσως μακροχρόνιες, για να το
επαναφέρουμε στην κανονική του κατάσταση.
ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ
ΛΕΚΑΝΙΟ.Το λεκάνιο το αντιμετωπίζουμε με κανονικά κλαδέματα δημιουργώντας
διόδους για κανονικό αερισμό και αποφεύγουμε την κατάχρηση αζωτούχων λιπασμάτων και φυσικά με ψεκασμούς τις εποχές που βγαίνουν οι μικρές προνύμφες (μέσα Ιουλίου
μέχρι μέσα Αυγούστου ) με Σεβίν ή Ουλτρασίντ,λούζοντας τέλεια τά δέντρα μέχρι τις
ψηλές κορυφές ,με μηχανοκίνητο ψεκαστήρα.
ΚΥΚΛΟΚΟΝΙΟ.Είναι η χειρότερη ασθένεια που αποδεκατίζει κυριολεκτικά τα φύλλα
της ελιάς ,δημιουργώντας σ' αυτά κυκλικές λαδερές κηλίδες με αποτέλεσμα το δέντρο να
ρίξει τα φύλλα και δέντρο χωρίς φύλλα ,σημαίνει δέντρο χωρίς καρπό.Το κυκλοκόνιο ανα-
πτύσσεται σε τόπους με πολύ υγρασία,ρεματιές ,κάμπους που δεν αερίζονται αρκετά.Στις
περιπτώσεις αυτές κλαδεύουμε πιο αυστηρά τα δέντρα μας ,δημιουργώντας διόδους αερι-
σμού,ώστε με το φύσημα του αέρα να στεγνώνουν εύκολα τα φύλλα.Επίσης το αντιμετω-
πίζουμε με δυο ψεκασμούς κατά το Φεβρουάριο και Οκτώβριο μήνα με ένα χαλκούχο
σκεύασμα.
ΓΛΟΙΟΣΠΟΡΙΟ.Αυτό προσβάλλει τον καρπό της ελιάς στην έναρξη της ωρίμανσης
και τον αχρηστεύει εμπορικά.Το αντιμετωπίζουμε στις αρχές Φθινοπώρου με κατάλληλους ψεκασμούς με χαλκούχα σκευάσματα.

ΜΥΓΑ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ
Το πανέμορφο αυτό δίπτερο έντομο ,είναι ο εφιάλτης των φρουτοπαραγωγών. Πολλαπλασιάζεται ταχύτατα ,.όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέψουν.Και ενώ είμαστε έτοιμοι να απολαύσουμε τους κόπους μας,γεύοντας τους νόστιμους καρπούς,έχει προλάβει η μύγα και έχει τοποθετήσει τα αυγά της στο εσωτερικό του καρπού με τόση τέχνη που δε
διακρίνεται ούτε με μικροσκόπιο.Τα αυγά εκκολάπτονται ταχύτατα και το φρούτο μας
ανοίγοντάς το είναι γεμάτο άσπρα σκουληκάκια.
Οι επαγγελματίες παραγωγοί δε διακινδυνεύουν τη σοδειά τους και κάνουν προληπτικούς ψεκασμούς με αυστηρά οργανοφωσφορικά φάρμακα,Επειδή όμως η προσβολή γίνεται στο στάδιο της ωρίμανσης,για να αποφύγουμε τη χρήση φαρμάκων,αυτό βέβαια για μας τους ερασιτέχνες,εφαρμόζουμε δυο πρακτικούς τρόπους.Τις δολωματικές παγίδες που κυκλοφορούν στο ελεύθερο εμπόριο,μία ανά τρία δέντρα και ο δεύτερος τρόπος εξίσου αποτελεσματικός και άγνωστος στους πολλούς.Η μύγα πολλαπλασιάζεται κυρίως στα σάπια φρούτα που έχουν πέσει κάτω από τα δέντρα,όταν το άσπρο σκουλήκι μεταμορφωθεί σέ μύγα,αδυνατεί αρχικά να πετάξει και πεινασμένη καθώς είναι,ανεβαίνει από τον κορμό προς αναζήτηση τροφής.Την παρέχουμε εμείς, με ένα διάλυμα ζάχαρης σε νερό δηλητηριασμένο.Αλείφουμε με ένα πινέλο τον κορμό με το διάλυμα και σε λίγο χρόνο παρατηρούμε στη βάση του κορμού τα πτώματα.Μ' αυτό τον τρόπο έχουμε επιτύχει κατά 50%την καταπολέμηση της μύγας ,αλλά κατά 100% να είναι υγιεινά τα φρούτα μας.-


για μας τους ερασιτέχνες

ΑΠΑΝΤΩ

Απαντώ στην από 30 Μαρτίου 2008 ερώτηση του << ΟΨΙΜΟΥ ΑΓΡΟΤΗ >>
Τα συνεργεία για την καταπολέμηση του δάκου συγκροτούνται σε συνεργασία της Δημ. Αρχής,του Αγροτικού Συν/σμού και του αρμόδιου Γεωπόνου του Γραφείου Γεωργικής Ανάπτυξης.Σε κάθε συνεργείο διορίζεται ένας επικεφαλής (αρχιεργάτης) που καθορίζει το
φάρμακο και την ποσότητα,σύμφωνα πάντα,με τις οδηγίες του αρμόδιου Γεωπόνου.
Δεν γνωρίζω αν μπορείτε να αποτρέψετε ψεκασμούς κοντά στο κτήμα σας.Μπορείτε να
απευθυνθείτε για το θέμα αυτό στο αρμόδιο Γραφείο Γεωργικής Ανάπτυξης.

Παρασκευή 28 Μαρτίου 2008

Καταπολέμηση των εχθρών της ελιάς

Αγαπητοί φίλοι, ερασιτέχνες αγρότες
Οι καταπολεμήσεις των εχθρών για να έχουν αποτέλεσμα,πρέπει να γίνονται την κατάλληλη εποχή και με τα κατάλληλα φυτοφάρμακα.Φάρμακα κατάλληλα υπάρχουν ,εφ΄όσον
γίνεται καλή χρήση,η εμπειρία μου και η γνώση με έχουν διδάξει ,δυστυχώς, ότι γίνεται
κατάχρηση με όλα τα επακόλουθα.
Η πλειονότητα των αγροτών,είτε από άγνοια των συνεπειών των φαρμάκων,είτε από φόβο μήπως χάσουν τη σοδειά τους και με την εσφαλμένη αντίληψη ότι τα φάρμακα τα έχουν ψευτήσει,χρησιμοποιούν διπλή και τριπλή δόση,χωρίς να τηρούν τα μέτρα ασφαλείας που αναγράφονται στις ετικέττες των κουτιών με αποτέλεσμα να εγκληματούν διπλά και τριπλά εις βάρος των αθώων καταναλωτών.
Εγώ σαν ερασιτέχνης αγρότης ,είμαι κάθετα αντίθετος με τη χρήση,πολύ δε περισσότερο ,με τη κατάχρηση των φυτοφαρμάκων.
Βέβαια κανείς δε διαφωνεί με την έξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας.Ωστόσο,
σήμερα,η τεχνολογική δυνατότητα να καθυποτάσσονται όλα στη λογική του κέρδους απειλεί
την ίδια την ανθρώπινη ζωή,δυναμιτίζει και διαταράσσει τον Κώδικα της Φύσης.
Τό ακατασίγαστο κυνήγι του κέρδους έχει συμβάλει,ώστε η στοιχειώδης ανθρώπινη λει-
τουργία που λέγεται ΒΡΩΣΗ και ΠΟΣΗ να μεταμορφωθεί σε ένα θρίλερ τρόμου.Στην προσπά-
θειά τους οι παραγωγοί να αυξήσουν την απόδοση των προϊόντων τους,βομβαρδίζουν τα φυ-
τά και τη γη με τις πάσης φύσεως φυτοορμόνες που παράγουν οι κολοσσοί της βιοτε-
χνολογίας με αποτέλεσμα να μετατρέπουν τα ευαίσθητα φυτά σε αναίσθητα.
Τα παραγόμενα προϊόντα τους,ωραία στο χρώμα,στη όψη και στη γεύση,ελκυστικά στον καταναλωτή,αλλά ίσως πολύ επικίνδυνα στην υγεία τους.
Σήμερα θα τολμήσω να περιγράψω ,όσο πιο απλά μπορώ,με τι τρόπο αντιμετωπίζω δυο σοβαρούς εχθρούς,που αποτελούν μάστιγα γιά τους παραγωγούς,το Δάκο και τη Μύγα Μεσο-
γείου.Και οι δύο ανήκουν στο γένος των δίπτερων εντόμων,διαφέρουν μόνο στο σχήμα και
στο χρώμα,Ο Δάκος καταστρέφει τον καρπό της ελιάς και η Μύγα Μεσογείου όλα τα φρούτα
και κυρίως τα ροδάκινα.Η καταπολέμηση γίνεται με τον κλασικό τρόπο,αποτελεσματικά,
ραντίζοντας συχνά τα δέντρα με διεισδυτικά οργανοφωσφορικά φάρμακα.
Πώς όμως θα επιτύχουμε την καταπολέμηση του δάκου ,χωρίς τη χρήση των φαρμάκων;
Για το Δάκο π.χ. μεταχειρίζομαι δυο τρόπους:Το δολωματικό και τον απωθητικό.
Για το δολωματικό, χρησιμοποιώ δακοπαγίδες ,προσθέτοντας ένα ελκυστικό διάλυμα
θεϊκής αμμωνίας,δυο κουταλιές της σούπας σε κάθε δακοπαγίδα.Τη δακοπαγίδα την τοποθετούμε στο εσωτερικό μέρος της ελιάς.Μια παγίδα ανά 5 δέντρα αρκεί..
Ο απωθητικός τρόπος,κατά την γνώμη μου,είναι πιο αποτελεσματικός,αλλά χρειάζεται
λίγη δουλειά.Θα χρειαστούμε αρκετά τενεκεδάκια από αναψυκτικά,αφού τα ανοίξουμε απότο
επάνω μέρος,ανοίγοντας στην μια άκρη μια τρύπα απ' όπου θα περάσουμε ένα σύρμα 30
περίπου εκατοστών,για να κρεμάσουμε το τενεκεδάκι στην ελιά.
Μέσα στο τενεκεδάκι βάζουμε κατά το 1/3 πετρέλαιο ακάθαρτο και προσθέτουμε 4 με 5
μπαλίτσες ναφθαλίνη.Το κρεμάμε στο εσωτερικό μέρος της ελιάς σε τέτοια θέση,ώστε να
αιωρείται με το παραμικρό φύσημα του αέρα.Με τις κινήσεις αυτές εκπέμπεται μια έντονη
μυρωδιά την οποία δε δέχεται καθόλου ο Δάκος και αναγκάζεται να απομακρυνθεί.
Ένα τενεκεδάκι ανά 5 δέντρα αρκεί για να διώξουμε το Δάκο και να διατηρήσουμε το
περιβάλλον καθαρό και τη σοδειά μας αμόλυντη.
Το πετρέλαιο δεν εξατμίζεται εύκολα γι' αυτό μια φορά στις 45 μέρες θα χρειαστεί
να΄αντικαταστήσουμε το περιεχόμενο.Τα τενεκεδάκια τα τοποθετούμε από τις αρχές Ιουνίου μέχρι το τέλος Οκτωβρίου
Με τη Μύγα Μεσογείου θα ασχοληθώ μια άλλη φορά,γιατί είναι ένα μυστήριο έντομο, πο-
λύ έξυπνο και πάρα πολύ καταστρεπτικό.
Τις ταπεινές μου αυτές εμπειρίες ,τις αφιερώνω στη μνήμη του πεθερού μου
που ήταν ένας πραγματικά σωστός επαγγελματίας αγρότης.Ήταν για μένα ένας μεγάλος δά-
σκαλος που με έμαθε να αγαπώ και να φροντίζω τα δέντρα και το κυριότερο να σέβομαι τη
Φύση που το τελευταίο καιρό τόσο βάναυσα κακοποιείται.-
Τ Ο Ν Ε Υ Γ Ν Ω Μ Ο Ν Ω






Δευτέρα 10 Μαρτίου 2008

Κλάδεμα ελιάς


Φίλοι ελαιοκαλλιεργητές
Η ελιά,όπως θά ξέρετε,είναι το Εθνικό μας δέντρο,είναι όμως και το πλέον προσοδοφόρο της Επαρχίας μας και σαν τέτοιο αξίζει να το φροντίζουμε ιδιαίτερα.Οι εμπειρίες
μου σ' αυτόν το σκοπό αποβλέπουν.
Τό κλάδεμα θεωρείται ως σοβαρή ελαιοβελτίωση.Τoξύλο,όπως καταλαβαίνετε δεν δίνει καρπό,
αλλά η βλάστηση η φυλλωσιά.Με το κλάδεμα αποβλέπουμε στην απόκτηση ισορροπη-
μένης βλάστησης αφαιρώντας το πλεονάζον ξύλο.
Πώς όμως πρέπει να γίνεται το κλάδεμα;Από τη μακρόχρονη εμπειρία μου πιστεύω ότι ο
κάθε ξυλοκόπος δεν είναι και κλαδευτής.Για να αποτολμήσει κανείς να κλαδέψει την ελιά θα πρέπει να μάθει καλά τη γλώσσα της ελιάς κι αυτή μιλιέται με ορισμένα δεδομένα.
Έτσι,δέντρα πολύ ψηλά,γηρασμένα,χωρίς ικανοποιητική βλάστηση θα πρέπει να χαμηλωθούν και να ανανεωθούν με την αφαίρεση του μη παραγωγικού ξύλου.Κάνουμε μια
εγκάρσια τομή με το αλυσσοπρίονο στο επιθυμητό ύψος που θέλουμε να κατεβάσουμε το δέ-
ντρο.Στό σημείο αυτό της τομής θα βγουν μικροί βλαστοι από τους οποίους,όταν αναπτυχθούν
καλά,κρατούμε ένα-δύο,αφαιρώντας τους άχρηστους.Οι νέοι αυτοί βλαστοί θα αποτελέσουν
τους καινούριους βραχίονες ,τις λεγόμενες στη γλώσσα μας ποδιές ,στο χαμηλό σημείο που δια
λέξαμε να διαμορφώσουμε το ψηλό δέντρο μας.
Εκτός από το παραπάνω χαμήλωμα των ψηλών δέντρων,κάθε χρόνο πρέπει να αφαιρούνται κλωνάρια που δε βρίσκονται καλά από απόψεως θέσεως και αποστάσεως πάνω
στο δέντρο,ώστε τούτο να φωτίζεται και αερίζεται καλά,καθώς επίσης και τα ξεραδιάρικα κλωναράκια στις ποδιές στο σημείο που έχει αναπτυχθεί νέος μονοετής κλαδίσκος.Δεν πρέπει
σώνει και καλά με το κλάδεμα να δώσουμε στο δέντρο μας σχήμα κυπέλου ,αφαιρώντας κάθε
κλωνάρι κατακόρυφο στο κέντρο της όλης κόμης του δέντρου.Κάνουμε μεγάλη ζημιά εκθέτοντας τους βραχίονες στις καυστικές καλοκαιρινές ακτίνες του ήλιου.
Χρησιμοποιούμε κοφτερά εργαλεία και αλείφουμε ,,τις μεγάλες τουλάχιστο τομές ,με μίνιο ή άσπρη λαδομπογιά.

Μια άλλη φορά θα εκθέσω τις απόψεις μου σχετικά με την καταπολέμηση των εχθρών
και των ασθενειών της ελιάς.